1 stycznia 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 15 maja 2015 roku Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2015 r. poz. 978), wprowadzająca cztery zupełnie nowe postępowania restrukturyzacyjne, zastępujące dotychczasowe postępowanie układowe i – w zasadzie martwe w praktyce – postępowanie naprawcze, a mianowicie: (1) postępowanie o zatwierdzenie układu, (2) przyspieszone postępowanie układowe, (3) postępowanie układowe, (4) postępowanie sanacyjne.
Wedle założeń ustawodawcy nowe prawo ma zrewolucjonizować postępowanie upadłościowe sui generis w tym zakresie, w którym zminimalizuje liczbę ogłaszanych upadłości likwidacyjnych, a w to miejsce pozwoli zachować przedsiębiorstwo dłużnika. Rezygnacja z uregulowania postępowań restrukturyzacyjnych w ramach obowiązującego prawa upadłościowego ma natomiast na celu wyeliminowanie społecznej i gospodarczej stygmatyzacji dłużników, poddających się procedurze upadłości.
W konsekwencji nowe prawo wprowadza pierwszeństwo restrukturyzacji przed upadłością. A zatem w przypadku zgłoszenia wniosku restrukturyzacyjnego i wniosku o ogłoszenie upadłości sąd w pierwszej kolejności rozpozna wniosek restrukturyzacyjny. Ponadto wniosek o otwarcie jednego z postępowań restrukturyzacyjnych nie doprowadzi do ogłoszenia upadłości. To odpowiedź ustawodawcy na istotną bolączkę poprzedniego stanu prawnego, w którym nawet złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości układowej często kończyło się likwidacją przedsiębiorstwa dłużnika.
Co istotne, zdolność restrukturyzacyjną posiadają wszyscy przedsiębiorcy. Z procedur restrukturyzacyjnych nie będzie mógł natomiast skorzystać Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego oraz zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji, a także fundusze inwestycyjne.
adw. Wioletta Gołębiewska