Osoby, które spotkały się w praktyce z postępowaniem legalizacyjnym w związku np. z budową, w tym przebudową lub rozbudową domu mieszkalnego dobrze wiedzą, że najbardziej dotkliwą karą za rozpoczęcie robót budowlanych bez wcześniejszego uzyskania pozwolenia na budowę bądź bez zgłoszenia zamiaru budowy jest nałożenie przez organ nadzoru budowlanego obowiązku zapłaty tzw. opłaty legalizacyjnej.
Zapłata albo rozbiórka
Opłata legalizacyjna jest nakładana w toku postępowania legalizacyjnego samowoli budowlanej. Po uzupełnieniu przez inwestora brakującej dokumentacji budowy, organ administracji architektoniczno-budowlanej nakłada na inwestora obowiązek zapłaty opłaty legalizacyjnej. W przypadku braku zapłaty w terminie opłaty legalizacyjnej organ nadzoru budowlanego może nawet nakazać rozbiórkę samowoli budowlanej.
Wojewoda może opłatę umorzyć, rozłożyć na raty lub odroczyć termin płatności
Jeżeli nie ma podstaw do zakwestionowania oceny prawnej stanu faktycznego, której dokonał organ nadzoru budowlanego, a zatem rzeczywiście mamy do czynienia z samowolą budowlaną, warto skorzystać z możliwości, która weszła w życie z dniem 28 czerwca 2015 r, a wcześniej była niemożliwa. Chodzi o możliwość ubiegania się o:
- odroczenie terminu płatności opłaty legalizacyjnej,
- rozłożenie na raty opłaty legalizacyjnej i zaległych odsetek,
- umorzenie opłaty legalizacyjnej w całości lub w części.
Najważniejsze jest żądanie oraz uzasadnienie
Postępowanie jest wszczynane wyłącznie na wniosek podmiotów, na które została nałożona opłata legalizacyjna. Niezwykle istotne jest prawidłowe sformułowanie żądania wniosku. W tym zakresie organ nie dokonuje interpretacji na korzyść wnioskodawcy – jeżeli określonego żądania we wniosku nie będzie, organ nie będzie mógł się do niego przychylić nawet jeśli byłyby ku temu podstawy. Co ważne – wniosek o udzielenie określonej ulgi w zapłacie opłaty legalizacyjnej musi być umotywowany. Należy zatem wskazać w uzasadnieniu żądania interes strony jak również interes publiczny w uwzględnieniu wniosku. Wniosek jest rozstrzygany przez wojewodę w drodze decyzji. Wniosek strona może złożyć w każdej chwili – od momentu doręczenia jej postanowienia w przedmiocie ustalenia wysokości opłaty legalizacyjnej. Co istotne z praktycznego punktu widzenia, złożenie wniosku powoduje obligatoryjne zawieszenie postępowania legalizacyjnego do dnia rozstrzygnięcia wniosku.
adw. Wioletta Gołębiewska