W dniu 17 marca 2017 roku Sąd Najwyższy podjął uchwałę o istotnym znaczeniu dla pasażerów ubiegających się o odszkodowanie od linii lotniczych za opóźniony lub odwołany lot jak też odmowę przyjęcia na pokład samolotu. SN rozstrzygnął bowiem, że roszczenie o odszkodowanie przewidziane w art. 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91, przedawnia się w terminie rocznym na podstawie art. 778 k.c. [1]

Praktyczne znaczenie

Oznacza to w praktyce, że pasażerowie linii lotniczych mają tylko rok na dochodzenie odszkodowania od przewoźnika lotniczego za opóźniony lub odwołany lot jak też odmowę przyjęcia na pokład samolotu. Termin ten biegnie od dnia wykonania umowy przewozu w tych przypadkach, w których lot się odbył. Jeżeli natomiast lot się w ogóle nie odbył – termin ten biegnie od dnia, kiedy lot miał być wykonany.

Wcześniej było kilka możliwości

Do tej pory praktyka sądów w sporach pasażerów z liniami lotniczymi przedstawiała się bardzo różnie. Sądy mogły bowiem zastosować:

  1. roczny okres przedawnienia roszczeń wynikający z art. 778 k.c.;
  2. dwuletni okres przedawnienia roszczeń wynikający z Konwencji o ujednolicaniu niektórych prawideł dotyczących międzynarodowego przewozu lotniczego sporządzonej w Montrealu dnia 28 maja 1999 r.;
  3. trzyletni okres przedawnienia liczony od dnia wymagalności roszczenia zgodnie z art. 4421 1 k.c.;
  4. dziesięcioletni okres przedawnienia liczony od dnia wymagalności roszczenia zgodnie z art. 118 w związku z art. 120 § 1 k.c.

W sporach z pasażerami linie lotnicze opowiadały się za jak najkrótszym terminem przedawnienia roszczeń, pasażerowie – co oczywiste – za jak najdłuższym. Sąd Najwyższy rozstrzygnął te wątpliwości, opowiadając się za najkrótszym z możliwych terminów przedawnienia, wynikającym z przepisu art. 778 k.c., odnoszącym się wprost do roszczeń z umowy przewozu.

Kiedy odszkodowanie za opóźniony lot

Artykuł 7 rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. przyznaje prawo do zryczałtowanego odszkodowania w wysokości 250, 400 a nawet 600 euro w zależności od długości lotu.

Literalne brzmienie przepisów rozporządzenia (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. mogłoby wskazywać, iż prawo do odszkodowania przysługuje wyłącznie w przypadku odmowy przyjęcia na pokład lub odwołania lotu. Jednakże Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku wydanym w 2009 r. w sprawie Sturgeon [2] przesądził, że pasażerowie lotów opóźnionych o co najmniej trzy godziny ponoszą analogiczną szkodę jak pasażerowie lotów odwołanych, polegającą między innymi na stracie czasu. Szkoda ta – ze względu na jej nieodwracalny charakter – może zostać złagodzona jedynie przez odszkodowanie. W konsekwencji brakuje obiektywnych względów, które mogłyby uzasadniać odmienne traktowanie pasażerów lotów odwołanych i opóźnionych. Z tego względu TSUE uznał, że pasażerowie lotów opóźnionych mogą powoływać się na prawo do odszkodowania przewidziane w art. 7 rozporządzenia nr 261/2004, jeżeli z powodu tych lotów poniosą stratę czasu wynoszącą co najmniej trzy godziny, czyli jeżeli przybędą do ich miejsca docelowego co najmniej trzy godziny po pierwotnie przewidzianej przez przewoźnika lotniczego godzinie przylotu.

Lot odwołany lub opóźniony z powodu nadzwyczajnych okoliczności

Jednak nawet takie opóźnienie nie rodzi po stronie pasażerów prawa do odszkodowania, jeżeli przewoźnik lotniczy jest w stanie dowieść, że odwołanie lub duże opóźnienie lotu jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków, to jest okoliczności, które pozostają poza zakresem skutecznej kontroli przewoźnika lotniczego.

adw. Wioletta Gołębiewska

 

[1] uchwała Sądu Najwyższego z dnia 17 marca 2017 r., sygn. akt III CZP 111/16;

[2] wyrok TSUE z dnia 19 listopada 2009 r. w sprawach połączonych Sturgeon przeciwko Condor Flugdienst GmbH (C- 402/07) oraz Böck i Lepuschitz przeciwko Air France SA (C‑432/07).

Kategorie: Aktualności

Dodaj komentarz